Қазақстанда жолбарыстар популяциясын қалпына келтіру қанша тұрады, оны кім қаржыландырады және не істелді?

  Қазақстанда жолбарыстар ХХ ғасырдың ортасына дейін тіршілік еткен, бірақ қазір олар жойылып кетті. Соңғы бес жылда Қазақстан аумағында жолбарыстар популяциясын қалпына келтіруге белсенді дайындалуда.

  Бұл жоба өте маңызды. 2021 жылы Қазақстан мен Ресей президенттері бұл туралы ортақ жиында сөз қозғап, жоспарларымен бөліскен еді. Мысалы, Ресейдің Қиыр Шығысындағы жыртқыштарды пайдалана, жолбарысты Қазақстанға қайта енгізу идеясы он жыл бойы талқыланды. Жобаның бастамашысы Дүниежүзілік жабайы табиғат қоры (WWF) болды. Бағдарламаны ҚР-дағы WWF және БҰҰДБ қолдауымен экология, геология және табиғи ресурстар министрлігінің Орман шаруашылығы және жануарлар дүниесі комитеті іске асырады.

  2010 жылы Қазақстан үкіметі жобаны қолдады, бірақ оны жүзеге асыру үшін жолбарыстардың қай жерде тұру керектігін анықтау және жануарлардың мінез-құлқының әртүрлі сценарийлерін болжау үшін ғылыми зерттеулер қажет болды. 2017 жылдың қыркүйегінде WWF пен Қазақстан Үкіметі арасында бағдарламаны іске асыру туралы меморандумға қол қойылды.

  Қазақстан алғашқы жолбарыстарды 2025 жылы әкелу жоспарланған. Ғалымдардың болжауынша, 50-100 жылдан кейін елімізде 120 жолбарыс өмір сүреді деп күтіледі. Жолбарыстардың ең аз тұрақты популяциясын құру үшін кем дегенде 10 жыл қажет.

  Алдын ала бағалаулар мен есептеулер бойынша бағдарламаны іске асыруға шамамен 30 миллион еуро қаражат және кемінде 30 жыл қажет болады. Қаржыландыру ҚР мемлекеттік бюджеті "Іле-Балқаш" резерватының, Дүниежүзілік жабайы табиғат қорының (WWF) және донорларының қаражаты, сондай-ақ ҚР БҰҰДБ қаражаты есебінен жүргізіледі.